Toạ lạc trong một con đường nhỏ cạnh cảng Tiên Châu, Chùa Phật Thánh lại là một trong những ngôi tự viện có kiến trúc đẹp nhất vùng đất Phú Yên. Đặc biệt, nơi đây kết hợp chùa thờ Phật và miếu thờ Thánh Mẫu, tạo nên nét độc đáo của ngôi cổ tự này.

Chùa Phật Thánh toạ lạc tại Thôn Tiên Châu, xã Tuy An Đông, tỉnh Đắk Lắk, trước kia là xã An Ninh Đông, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên. Chùa được bà con nhân dân và Phật tử trong vùng xây dựng từ lúc qui dân lập làng, tức là khoảng 400 năm trước. Đến thời vua Minh Mạng, 1802, chùa được vua phong sắc tứ tên là Quan Thánh Tự.

Đến khoảng giữa thế kỷ 19, Phật tử và nhân dân trong vùng phát hiện một pho tượng Phật lồi lên từ mặt đất tại khu vực chùa. Các bô lão thành tâm cung thỉnh an vị và lập miếu thờ cúng, và hay gọi là Tượng Phật Lồi. Hằng năm vào 9h ngày Mùng 8 tháng Giêng và 23 tháng 3 âm lịch, nhà chùa tổ chức cúng lễ Thánh Mẫu khá long trọng.

Về tổng quan kiến trúc, vì nằm giữa làng chài nên ngôi tự viện này có không gian không lớn, thậm chí là không có cổng. Đường vào chỉ vừa đủ 2 chiếc xe máy né nhau nhưng bên trong rất bề thế. Phía trước là tượng Phật Di Lặc, bên cạnh là Điện Thánh Mẫu uy nghiêm, biểu tượng của lòng từ bi, che chở và sinh sôi của vạn vật. Tầng 1 thờ Thánh Tăng Sivali, vị thánh tăng tượng trưng cho sự giàu có và tài lộc, với niềm tin rằng việc thờ cúng ngài sẽ không bao giờ phải lo đói nghèo. Không gian xung quanh tầng 1 là hàng trăm món đồ quý, thể hiện tinh thần của Thánh tăng Sivali.

Tầng 2 là chánh Điện và Tổ đường, Chánh điện thờ Phật Thích Ca Mâu Ni, Địa Tạng Vương Bồ Tát và Quán Thế Âm Bồ Tát, tạo thành bộ 3 Ta Bà Tam Thánh, biểu tượng cho sự tu tập, giải thoát và cứu độ. Phía trước là bộ 3 Tây Phương Tam Thánh biểu tượnng cho sự cứu độ chúng sinh về cõi Tây Phương cực lạc. Tổ đường ngay sau chánh điện, thờ Đạt Ma Tổ Sư. Phía ngoài ban công là Đài Quán thế âm nhìn ra biển đông, phù hộ ngư dân mỗi chuyến ra khơi.

Sự kết hợp giữa Phật và Thánh Mẫu trong cùng không gian phản ánh nét đặc trưng của tín ngưỡng Việt Nam – nơi đạo và đời giao hòa, tín ngưỡng bản địa và tôn giáo du nhập cùng song hành. Du khách đến đây không chỉ tìm thấy sự an nhiên trong tiếng chuông chùa mà còn cảm nhận được sự linh thiêng của tín ngưỡng Thánh Mẫu. Đặc biệt, với vị trí gần các điểm du lịch nổi tiếng của Tuy An như cầu gỗ Ông Cọp, Gành Đá Dĩa, Chùa Đá Trắng, Đầm Ô Loan, du khách có thể kết hợp du lịch checkin cùng hành trình trải nghiệm văn hóa – tâm linh, chiêm bái, cầu an và tìm hiểu về sự giao thoa giữa Phật giáo và tín ngưỡng dân gian Việt.